Ինքնաստուգում հայրենագիտություն

1. Թվարկի’ր հայկական թագավորությունները։ Վանի թագավորություն,Կիլիկյաի,Բագրատունիներ,Արշակունիներ,Արտաշեսյան,Ռուբինյաներ,Հեթումյաներ։

2. Ո՞րն է առաջին հայկական թագավորությունը։Այդ թագավորության քեզ հայտնի արքաները ովքե՞ր են, և նրանք ի՞նչ կարևոր գործեր են կատարել։ Առաջին թագավորությունը Վանի թագավորությունն է իսկ թագավորներից էին Մենաուն Արգիշտին ,Մենուան կառուցել էր ջրանցք որը տալիս էր ջուր Երևանին։

3. Թվարկի’ր Արտաշեսյանների արքայատոհմի քեզ հայտնի արքաներին: Պատմիր նրանց քաղաքաշինության մասին։ Ինձ հայտնի էր Տիգրան մեծը,Արտաշես արքային իրանք շատ կառուցող էին իրենք կառուցում էին քաղաքներ, մեծացնում Մեծ հայքը:

4. Տիգրան Մեծի օրոք ինչպիսի՞ն էր Հայաստանը։ Տիգրան մեծի օրոք Հայստանը հասել էր երեք միլոն քառակուսի մետր և դառել էր այն ժամանակվա ամենա հզոր պետությունը։

5. Ո՞ր թվականին Հայաստանում քրիստոնեությունը ընդունվեց որպես պետական կրոն։ Քրիստոնեությունը ընդունվեց 301 թվականին։

6. Ո՞ր արքայի օրոք քրիստոնեությունը հաստատվեց Հայաստանում։ Ո՞ւմ միջոցով։ Քրիստոնեությունը տարածվեց Տրդա 3 օրոք Գրիգոր Լուսավորիչի միջոցով։

7. Ո՞ր հեթանոսական տաճարը պահպանվեց Հայաստանում քրիստոնեության ընդունումից հետո։ Մնացեռլ էր Գառնիի տաճարը։

8. Ո՞ր թվականին ստեղծվեց հայոց այբուբենը։ Ո՞վ ստեղծեց այն։ Հայոց այբուբենը ստեղծվեց 551 թվականին:

9. Թվարկի’ր Արշակունյաց քեզ հայտնի արքաների անունները։Ինձ հայտնի էր Տիգրան մեծը,

10. Թվարկի’ր Բագրատունյաց քեզ հայտնի արքաներին։ Ինչպե՞ս առաջին Բագրատունյաց արքան թագ ստացավ ։ Հայտնի արգաներից Է Աշոտ 1,Աշոտ 2,Գագիկ 1

11. Բագրատունյաց արքայատոհմի օրոք ու՞ մ դեմ էր պայքարում հայ ժողովուրդը։ Պատմի’ր մի քանի նախադասությամբ: Հայերը պայքարում էին Արբական ցեղերի դոմ որոնք միացել էին իրար։

12. Ի՞նչ Բագրատունի արքաներ ես հիշում։ Ինչպե՞ս  Ես հիշում եմ Աշոտ 2 :

13. Ո՞ր արքայատոհմի, ո՞ր արքային հավանեցիր։ Ինչու՞: Ես հավանեցի Արշակունիների Տիգրան մեծին։

14. Որտե՞ղ թագավորեցին Ռուբինյանները և Հեթումյանները։ Ինչպե՞ս Ռուբինյաններից գահը անցավ Հեթումյաններին։ Ինչքա՞ն տևեց Կիլիկյան Հայաստանի թագավորությունը։ Ռուբինյաները և Հեթումյաները կառավարում էին Կիլիկյայում։ Ռուբինյաներից գահը Անցավհեթումյաներին որ Զաբելը ամուսնացավ Հեթում անունով տղայի վրա և ինքը ստեղծեց Հեթումյաներ արքայատոհմը։Կիլիկյան մնաց մինչև 1400 թիվը։

14.

1. Թվարկի’ր հայկական թագավորությունները։

2. Ո՞րն է առաջին հայկական թագավորությունը։Այդ թագավորության քեզ հայտնի արքաները ովքե՞ր են, և նրանք ի՞նչ կարևոր գործեր են կատարել։

3. Թվարկի’ր Արտաշեսյանների արքայատոհմի քեզ հայտնի արքաներին: Պատմիր նրանց քաղաքաշինության մասին։

4. Տիգրան Մեծի օրոք ինչպիսի՞ն էր Հայաստանը։

5. Ո՞ր թվականին Հայաստանում քրիստոնեությունը ընդունվեց որպես պետական կրոն։

6. Ո՞ր արքայի օրոք քրիստոնեությունը հաստատվեց Հայաստանում։ Ո՞ւմ միջոցով։

7. Ո՞ր հեթանոսական տաճարը պահպանվեց Հայաստանում քրիստոնեության ընդունումից հետո։

8. Ո՞ր թվականին ստեղծվեց հայոց այբուբենը։ Ո՞վ ստեղծեց այն։

9. Թվարկի’ր Արշակունյաց քեզ հայտնի արքաների անունները։

10. Թվարկի’ր Բագրատունյաց քեզ հայտնի արքաներին։ Ինչպե՞ս առաջին Բագրատունյաց արքան թագ ստացավ ։

11. Բագրատունյաց արքայատոհմի օրոք ու՞ մ դեմ էր պայքարում հայ ժողովուրդը։ Պատմի’ր մի քանի նախադասությամբ:

12. Ի՞նչ Բագրատունի արքաներ ես հիշում։ Ինչպե՞ս 

13. Ո՞ր արքայատոհմի, ո՞ր արքային հավանեցիր։ Ինչու՞:

14. Որտե՞ղ թագավորեցին Ռուբինյանները և Հեթումյանները։ Ինչպե՞ս Ռուբինյաններից գահը անցավ Հեթումյաններին։ Ինչքա՞ն տևեց Կիլիկյան Հայաստանի թագավորությունը։

14.

Մուսլեռի և Սարդարապտի թանգարնները

Մենք այսօր գնացինք Մուսալեռի և Սարդարապտի թանգարանները մենք սկզբում գնացինք Մուսալռի թանգարան մութքը սկսվեց մի հատ կամարից հետոո մենք բարցրցան և իրականում թանգարանը սարքած էր (ԴԶ) նավի տեսքով որով փրկել են Մուսալեռցիներին ներքըի հարկը այդքան ել նման չեր նավին իսկ վերևում հատում սարքած էր նավի տեսքով այնտեղ մենք դիտեցինք մի տեսանյութ որը սարքած էրհին ֆոտոներից նաև մուսլեռցիներին փրկել են հինգ նավով հետո մուսալեռցիներին տեղափոխել են Եգիպտոս իրանք այնտեղ չորսը տարի անցկացրեցին մի քազաքում որը հատուկ նրանց համար են կառուցել էին հետո իրանք վերադարցան Հայաստան թանգարանից հետո մենք շարժվեցինք դեպի Սարդարապատի թանգարան այնտեղ մուտքից առաջ կային երկու ցուեր որոնգ նշանակում էին Հայաստանի ուժի իսկ զանգերի քանակը նշանակում եր մեր մայրաքաղաքների քանակին դեպի մուտքը մեզ ութոկցում էին հինքը առծիվ որոնք հաղթականորեն նայում էին Հայաստան էուրքիա սահմանին հետո Թուրքիայի հանրապետությունը բողոքեց և սաց որ ուղությունը փոխեն , մուտքի մյուս կողմում կային կրաները որոնք ցուց էին տալիս պատերազմը ինչպիսին էր թանգարանում կային լիքը հետոքրքիր բաները մենք տեսանք լիքը հին իրեր և լիքը նոր բաներ իմացանք հետո մենք վերադառցանք Երևան մեր դպորց։ Ինձ շատ դուր եկավ ես իմացա լիքը նոր բաներ և տես։

Ինքնաստուգում Հայրենագիտությունից

Ո՞վ է մեր նախահայրը, ու՞մ դեմ էր մարտնչում։ Մեր նախահայրը Հայկ նահապետն էր և նա կռնում էր Բելի հետ։

Ի՞նչ է առասպելը։ Ի՞նչ առասպելներ ես հիշում։ Աասպելը դա պատմություն է որտեղ մի բան չափազանցված է ես հիշում եմ Հայկ և Բելի առասպելը,Վահագնի Առասպելը, տառերի առասպելը և Մշո ճառնտիրի մասին առասպելը։

Ո՞ վ է հայոց դիցարանի հայր Աստվածը։ Էլ ի՞նչ աստվածներ ես հիշում: Մեր հայր աստավծը եղել է Արամազդը ես հիշում եմ Վահագնին, Աստղիկին և այլ աստավածենր։

Թվարկի’ր Հայաստանի բոլոր մայրաքաղաքները։ Վան, Արատաշատ,Անի,Երևան,Երեվանդաշատ,Տիգրանակերտ,Կարս, Վաղարշապատ։

Թվարկի’ր ՀՀ մարզերը` մարզկենտրոններով։ Շիրակ Գյումրի,Գեղարքունիք Գավառ,

Ի՞նչ գետեր գիտես, որոնք հոսում են Հայաստանով։ Ո՞րն է ամենաերկար գետը։  Հրազդան գետը իսկ ամենա երկար գետը Ախորյան է։

Ո՞վ է ստեղծել հայոց գիրը, ո՞ր թվականին։ Երևանում որտե՞ղ է  տեղադրված նրա արձանը։ Մեսրոպ մաշտոցն է ստեղծել 505-506 թվակաները նրա արձանը տեղադրված է մատենադարանի դիմացը։

Հայկական ի՞նչ արքայատոհմեր ես հիշում։ Արտաշեսյան։

Վանի թագավորության արքաներից ու՞մ ես հիշում։ Հիշեք նրանց գործերից։ Տիգրան մեծ,Ատաշես առջին։

Ո՞ր թվականին է հիմնադրվել Էրեբունի բերդաքաղաքը, ու՞մ կողմից։ 776 թվականերին Արգիշտի թագավորը

Տեղադրի’ր առաջին ուսումնական շրջանի հայրենագիտության հաշվետվությանը հղումը։ Հայրենագիտություն հաշետություն։

Քեզ դուր եկա՞վ հայրենագիտության դասընթացը։ Ինչու՞: Ինձ դուր է գալիս հայրենագիտության դասը որովհետև մենք իմանում ենք մեր հայրենիքի մասին ամեն օր նոր բաներ։  

Հաշվետվություն Հայրենագիտությունի

Առաջին ուսումնական շրջանում Հայրենագիտությունից իրականացրել եմ հետևյալ  նախագծերը․

Իմ ազգանունը

Իմ ազգանունը

Իմ քաղաքը

Ուսումնասիրել եմ  հետևյալ թեմաները ․

ՀԱՅԿ ԵՎ ԲԵԼ

Արամազդ

Առասպել

Առասպել Վահագնի մասին

Մեսրոպ Մաշտոց

Մագաղաթ

Արտաշեսյան արքայատոհմ. Արտաշես արքա

Վանի թագավորություն

Տիգրան Մեծ

Մատենադարան

Առասպել տառերի մասին

Մասնաքցել եմ հետևյալ ճափորդություներին․

Ճամբորդություն դեպի Մատենադարն և պապլավոկ այգի

Ճամփորդություն դեպի Խոր Վիրապ

Հաշվետվություն Հայրենագիտությունի

Առաջին ուսումնական շրջանում Հայրենագիտությունից իրականացրել եմ հետևյալ  նախագծերը․

Իմ ազգանունը

Իմ ազգանունը

Իմ քաղաքը

Ուսումնասիրել եմ  հետևյալ թեմաները ․

ՀԱՅԿ ԵՎ ԲԵԼ

Արամազդ

Առասպել

Առասպել Վահագնի մասին

Մեսրոպ Մաշտոց

Մագաղաթ

Արտաշեսյան արքայատոհմ. Արտաշես արքա

Վանի թագավորություն

Տիգրան Մեծ

Մատենադարան

Առասպել տառերի մասին

Մասնաքցել եմ հետևյալ ճափորդություներին․

Ճամբորդություն դեպի Մատենադարն և պապլավոկ այգի

Ճամփորդություն դեպի Խոր Վիրապ

Տիգրան Մեծ

Մ.թ.ա. 95-55թթ

Տիգրան Արտաշեսյանը՝ իր տոհմում այդ անվան երկրորդ կրողը, նախնիններից ժառանգում է կայացած պետություն և հզոր բանակ, որի միջոցով էլ կարողանում ընդարձակել պետության սահմանները։ Տիգրան Մեծի օրոք Մեծ Հայքի թագավորությունը հասնում է իր հզորության գագաթնակետին։ Պարտության մատնելով Պարթևական թագավորությանը ՝ Հայքը կարճ ժամանակով դառնում է Առաջավոր Ասիայի հզորագույն պետությունը: Տիգրան Մեծի տերությունը տարածվում էր Կասպից ծովից մինչև Միջերկրական ծով, Կովկասյան լեռներից մինչև Միջագետքի անապատները։ Տիգրանը, սակայն, կորցնում է իր նվաճումների մեծագույն մասը Պարթևական թագավորության և ազդեցիկ Հռոմեական հանրապետության դեմ պայքարում։  Մ․թ․ա․ 66 թվականին հռոմեական տիրությունը և պարթևները պաշարում  են  հայոց թագավորանիստ-ոստան Արտաշատը։ Այնուամենայնիվ Հայաստանը շարունակում էր պահպանել իր տարածքային ամբողջականությունը (15 նահանգները) և նույնիսկ որոշ նվաճած հողեր։ Տիգրան Մեծի կառավարման վերջին տարիներն անցնում են համեմատաբար խաղաղ աշխարհաքաղաքական պայմաններում։ Հայոց «արքայից արքան» մահանում է մ․թ․ա 55 թվականին՝ գահը թողնելով որդուն՝ Արտավազդին։

Տիգրան Մեծի օրոք ստեղծվել է Հայոց աշխարհակալությունը․ ենթակա երկրներով հանդերձ այն զբաղեցնում էր շուրջ 3 միլիոն քառակուսի կմ տարածք և տասն անգամ գերազանցում էր Մեծ Հայքի տարածքը։ Տիգրանյան Հայաստանում խոսում էին 15-ից ավելի լեզուներով։ Տիգրան Մեծի օրոք Հայաստանը մարտադաշտ կարող էր դուրս բերել 300 հազար զինվոր: Հայոց արքան աչքի է ընկել նաև քաղաքաշինական գործունեությամբ։ Մ․թ․ա․ 80-70-ական թվականներին Արևմտյան Տիգրիսի ափին հիմնադրում է Տիգրանակերտ քաղաքը, որը դառնում է հայոց նոր մայրաքաղաքը։ Տիգրանն իր անունով քաղաքներ է հիմնադրել նաև այլ վայրերում, այդ թվում՝ Արցախում։

Վանի թագավորություն

Հին ու նոր ոչ մի երկիր չի ունեցել այնքան մեծ թվով մայրաքաղաքներ, որքան ունեցել է Հայաստանը: Գտնվելով Արևելքի և Արևմուտքի սահմանագլխին, Հայաստանը դարեր շարունակ դարձել էր ռազմական բախումների ոլորտ, երկարատև պատերազմների ասպարեզ:

Արտաքին թշնամիների պարբերաբար կրկնվող հարձակումները հարկադրել են երկրի մայրաքաղաքը հաճախակի մի տեղից տեղափոխել մի այլ՝ ավելի ապահով տեղ: Հայաստանն ունեցել է 12 մայրաքաղաք: Դրանք են՝ Վան, Արմավիր, Երվանդաշատ, Արտաշատ, Տիգրանակերտ, Վաղարշապատ, Դվին, Բագարան, Երազգավորս(Շիրակավան), Կարս, Անի, Երևան: Ահա, թե ինչու են օտար հեղինակները Հայաստանը կոչել «թափառող մայրաքաղաքների երկիր»: Բագարանից և Երազգավորսից բացի, մեր մյուս մայրաքաղաքները խոշոր քաղաքներ են եղել և մեծ դեր են խաղացել մեր ժողովրդի  կյանքում: Նախահայկական շրջանում Վանը հայկական լեռնաշխարհում (պատմական Հայաստան) կազմավորված հայկական (Նաիրյան) ցեղերի առաջին պետության՝ Ուրարտուի մայրաքաղաքն էր և իբրև այդպիսին, չի կարող իր տեղը չգրավել հայոց մայրաքաղաքների համաստեղության մեջ:

Վան քաղաքը հիմնադրվել է մ.թ.ա. 9-րդ դարի առաջին կեսում: Հնագույն այդ շրջանում այն կոչվում էր Տուշպա: Իսկ քաղաքը Ուրարտական պետության կենտրոնական շրջանի՝ Բիայնա երկրի անունով հայերը կոչել են Վան: Վան անունը ուղղակի համարում են Բիայնայի հայկական տառադարձությունը և նշանակում է “Ապրելու տեղ, բնակավայր”, այդ պատճառով էլ Վան բառի հետ Հայաստանում առաջացել են բազմաթիվ բնակավայրերի անուններ (Երվանդավան, Արշակավան, Զարեհավան, Նախճավան, Վանեվան և այլն): Վանը կոչել են նաև Շամիրամակերտ կամ Շամիրամաշեն՝ Ասորեստանի Շամիրամ թագուհու անունով: Վանի թագավորության նվաճումները սկսվեցին Մենուա I-ի օրոք (մ.թ.ա. 810-786թթ.) և շարունակվեցին մոտ կես դար: Մենուան գրավեց հայկական ցեղերով բնակեցված՝ Վանա և Ուրմիա լճերի միջև ընկած երկրամասերը, ինչպես նաև Եփրատ գետի աջակողմյան շրջանները, որտեղ նա կառուցել տվեց նոր քաղաքներ, բերդեր, պալատներ, տաճարներ, անցկացրեց ջրանցքներ: Վան մայրաքաղաքի մերձակայքում Մենուայի անցկացրած ջրանցքն ուներ 72 կմ երկարություն, 4,5 մետր լայնություն, 1,5 մետր խորություն: Այն այժմ էլ պահպանվում է: Մենուայի որդու՝ Արգիշտի առաջինի օրոք մ.թ.ա. 786-764թթ. Վանի թագավորության զորքերը ներխուժեցին Արարատյան դաշտ, որտեղ մ.թ.ա.782 թ. Արգիշտին հիմնադրեց Էրեբունի-Երևան բերդաքաղաքը, մ.թ.ա. 776թ. Արգիշտիխինիլի (Արմավիր) քաղաքը:

Վանի թագավորություն

Հին ու նոր ոչ մի երկիր չի ունեցել այնքան մեծ թվով մայրաքաղաքներ, որքան ունեցել է Հայաստանը: Գտնվելով Արևելքի և Արևմուտքի սահմանագլխին, Հայաստանը դարեր շարունակ դարձել էր ռազմական բախումների ոլորտ, երկարատև պատերազմների ասպարեզ:

Արտաքին թշնամիների պարբերաբար կրկնվող հարձակումները հարկադրել են երկրի մայրաքաղաքը հաճախակի մի տեղից տեղափոխել մի այլ՝ ավելի ապահով տեղ: Հայաստանն ունեցել է 13 մայրաքաղաք: Դրանք են՝ Վան, Արմավիր, Երվանդաշատ, Արտաշատ, Տիգրանակերտ, Վաղարշապատ, Արշակավան, Դվին, Բագարան, Երազգավորս, Կարս, Անի, Երևան: Ահա, թե ինչու են օտար հեղինակները Հայաստանը կոչել «թափառող մայրաքաղաքների երկիր»: Բագարանից և Երազգավորսից բացի, մեր մյուս մայրաքաղաքները խոշոր քաղաքներ են եղել և մեծ դեր են խաղացել մեր ժողովրդի  կյանքում: Նախահայկական շրջանում Վանը հայկական լեռնաշխարհում (պատմական Հայաստան) կազմավորված հայկական (Նաիրյան) ցեղերի առաջին պետության՝ Ուրարտուի մայրաքաղաքն էր և իբրև այդպիսին, չի կարող իր տեղը չգրավել հայոց մայրաքաղաքների համաստեղության մեջ:

Վան քաղաքը հիմնադրվել է մ.թ.ա. 9-րդ դարի առաջին կեսում: Հնագույն այդ շրջանում այն կոչվում էր Տուշպա: Իսկ քաղաքը Ուրարտական պետության կենտրոնական շրջանի՝ Բիայնա երկրի անունով հայերը կոչել են Վան: Վան անունը ուղղակի համարում են Բիայնայի հայկական տառադարձությունը և նշանակում է “Ապրելու տեղ, բնակավայր”, այդ պատճառով էլ Վան բառի հետ Հայաստանում առաջացել են բազմաթիվ բնակավայրերի անուններ (Երվանդավան, Արշակավան, Զարեհավան, Նախճավան, Վանեվան և այլն): Վանը կոչել են նաև Շամիրամակերտ կամ Շամիրամաշեն՝ Ասորեստանի Շամիրամ թագուհու անունով: Վանի թագավորության նվաճումները սկսվեցին Մենուա I-ի օրոք (մ.թ.ա. 810-786թթ.) և շարունակվեցին մոտ կես դար: Մենուան գրավեց հայկական ցեղերով բնակեցված՝ Վանա և Ուրմիա լճերի միջև ընկած երկրամասերը, ինչպես նաև Եփրատ գետի աջակողմյան շրջանները, որտեղ նա կառուցել տվեց նոր քաղաքներ, բերդեր, պալատներ, տաճարներ, անցկացրեց ջրանցքներ: Վան մայրաքաղաքի մերձակայքում Մենուայի անցկացրած ջրանցքն ուներ 72 կմ երկարություն, 4,5 մետր լայնություն, 1,5 մետր խորություն: Այն այժմ էլ պահպանվում է: Մենուայի որդու՝ Արգիշտի առաջինի օրոք մ.թ.ա. 786-764թթ. Վանի թագավորության զորքերը ներխուժեցին Արարատյան դաշտ, որտեղ մ.թ.ա.782 թ. Արգիշտին հիմնադրեց Էրեբունի-Երևան բերդաքաղաքը, մ.թ.ա. 776թ. Արգիշտիխինիլի (Արմավիր) քաղաքը:

Ճամբորդություն դեպի Մատենադարն և պապլավոկ այգի

Մենք մեր դասարանով գնացինք Մատենադարան իսկ Մատենադարան բառը նըշանակում ե մատյաների պահոց մենք իմցանք լիքը հետաքըրքիր փաստեր գրքերի մասին որինակ մենք իմացանք որ Մըշոճառըտիր գիրքը որը ցուցադըրված է դա գրքի առաջին մասն է իսկ երկրոդ մասը չեն ցուցադրում որով հետև այն շատ մաշված է մենք իմցան որ հընդիկները գրում էին պամայի տերևների վրա իսկ հետո այդ տերևներին տալիս հովհարի տեսք իսկ որինակ պարսիկները կարդում են աջից ձախ իսկ մենք հայերը կարդում ենք ձախից աջ հետո երբ մենք դուրս եկանք մատենադարանից մենք բաժանվեցինք երկու խմբի ընկեր Նունեի խումբ և ընկեր Արմինեյի խումբ ընկեր Նունեի խումբը գընաց պապլավկ և սպասում էր ընկեր Արմինե խըմբին պոնչիկներով իսկ ընկեր Արմինե խումբը գընաց պոնչիկանոց պոնչիկ վերցնլու և հետո իրանք եկան պալավոկ և մենք միասին կերանք պոնչիկներ։ Ես շատ տպավորվեցի մատենադարանում։